Kristal Saray, (The Crystal Palace) 1851'de Londra'da düzenlenen 1. Dünya Sergisi'ni barındıran demir ve cam konstrüksiyon büyük sergi salonudur. 1849'da İngiltere kraliçesi Victoria'nın kocası Prens Albert, bütün uygar ülkelerin katılacağı uluslararası bir sergi düzenleme düşüncesini ortaya attı.Tasarıyı gerçekleştirmek üzere planlar hazırlandı, öncülüğünü Kraliçe Victoria'nın yaptığı bağışlarla parasal destek sağlandı. Sergi 1 Mayıs 1851'de Kristal Saray'da açıldı.Bir bahçıvan ve çevre düzenleyicisi olan Joseph Paxton'ın tasarladığı Kristal Saray çiçek seraları örnek alınarak yapılmıştı.Planı dikdörtgen biçimindeydi ve kütlesi, ortadaki en yükseği olmak üzere, uzunlamasına beş kademeden oluşuyordu. Tam ortasında daha yüksek ve üzeri beşik tonozlu bir bölüm yapıyı dikine kesen bir tür transpet gibi yerleştirilmişti, ama uçları dikdörtgenin dışına taşmıyordu. Yapı prefabrikasyon yönetimiyle hazırlanmış bir dizi demir taşıyıcı ile bunların arasına yerleştirilen cam levhalardan oluşuyordu.Dönemin teknolojik olanakları nedeniyle bu cam levhaların uzunluğu ancak 1.25 m'ydi. Yapının uzunluğu 564 m, genişliği 139 m, yüksekliği de 20 m'ydi. Asma katlarıyla birlikte 74, 400 m²'ye yakın bir sergi alanını içeriyordu.Zamanı için gerçekten ürkütücü sayılabilecek bu ölçülerine karşın yapı 6 ay gibi kısa bir sürede ve düşük maliyetle tamamlanmıştı. Bunun nedeni yapımda prefabrikasyonun uygulanması, yani bütün parçaların önceden hazırlanıp inşaat yerinde yerlerine uygulanmasıydı. Başarısıyla yaratıcısına Sir unvanını kazandıran Kristal Saray 1854'te sökülüp Syndenham'e götürülerek başka bir düzende yeniden kuruldu. 1866'da geçirdiği bir yangından zarar gördü ve onarıldı.1936'daki bir yangında ise tümüyle yandı; ayakta kalan kuleleri de II. Dünya Savaşı'nda İngiltere'ye saldıran Alman uçaklarına hedef oluşturduğu gerekçesiyle 1941'de söküldü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder