Yapılar insanların barınmasını sağlayan insanları afetlerden koruyan sığınaklardır.Ve bu görevlerini yerine getirmek için dizayn edilirler. Bu yapılarda ısıtma , soğutma , aydınlatma gibi kullanılan klasik enerji kaynaklarına alternatif olarak yeni ve temiz enerji kaynağı olan güneş enerjisinin kullanılması pasif güneş enerjili sistemdir. pasif güneş enerjisi sistemi binayı toplayıcı olarak kullanan ve herhangi bir ekipmana ihtiyaç duymadan ısıyı depolayıp muhafaza edebilen bir mekanizmadır. Bu işlemleri yerine getirirken yazın minimum derecede ısı kazancı kışın maksimum derecede ısı kazancı sağlamaktadır. Bunun için güneye yönlendirilen geniş cam alanları , sistemin performansını arttırıcı malzemelerden meydana gelen ısıl kütlelerden ve enerji korunumlu binalardan yararlanırlar.pasif güneş sistemleri iki başlık altında incelemek mümkündür. pasif güneş enerjisi ile ısıtma sistemi ile doğal soğutma sistemi olarak.
Pasif güneş sistemin avantajlarını sıralayacak olursak ;
*çalışma prensipleri basit ve bakımları basittir
*sistem maliyetleri eğer depolayıcı elemanı destekleyen zemin bulunuyorsa aktif sistemlerden daha düşüktür.
*sistem faydalı sistem devre dışı kalsa bile çalışmaya devam eder.
*pasif dizaynlar çoğu zaman estetik dizaynlara göre daha çok tercih edilir .
Pasif enerji sistemlerinin dezavantajı da vardır . Bu güneş ışığının depolanacağın alanın yapının mimarisi ile bütünleşmemesidir. Bundan dolayı yapının diğer bölümleri ile bütünleşir.
Pasif güneş enerjisi ile ısıtma sistemi güneye yönlendirilmiş camların içinde depolanan enerji , binadaki ve özel alandaki elemanlarda depolama , mekanik elemanlardan en az derecede faydalanılarak radyasyon , kondüksüyon , konveksiyon gibi doğal yollar ile enerjinin dağılımı , yüksek ve düşük sıcaklıktaki enerji akımının doğal yollar ile kontrolüdür .
Pasif sistem tiplerini sıralayacak olursak ;
*Direk kazanç sistemi
*İndirek kazanç sistemi
* Isı depolayıcı duvarlar
*Çatı havuzları
*Entegre sera sistemleri
*Ayrılmış kazanç sistemleri
Direkt kazanç sistemi ;
Güneş enerjisini kullanmanın en basit ve kolay yoludur . Güneye yönlendirilmiş cam panallere vuran güneş ışığı camın fiziksel özelliğinden faydalanılarak hacime kısa dalga boyu ışınları geçmesi prensibine dayanır. Gündüz çatıda , döşemelerde depolanan enerji gece ihtiyacın ortaya çıkması halinde konveksiyonel olarak dağılıyor . Yazın ısınmaya ihtiyaç duyulmadığı zamanlarda gölge araçları kullanılarak ısı kazançları minimuma indirilmeye çalışılır. Bu yapı aynı zamanda gün ışığının eşyalara zarar vermesini de önler . Dünya üzerinde pek çok örneği vardır fakat en çok dikkat çeken örnek İngiltere'de bulunan mimar Emisle A.Morgan tarafından dizayn edilen St. Georges okuludur . Yapının % 50 si güneş enerjisi ile çalışmaktadır.
İndirekt kazanç sistemleri ;
Bu kazanç sistemlerinde güneş enerjisi yapının dışında bir alanda depolanmaktadır. Doğal taşınım yollarıyla yaşam alanına iletilir. Bu sistemler yapıya herhangi bir değişiklik yükümlülük katmadan dizayn edilmelidir. Üç ana başlık altında inceleyebiliriz.
*Isı depolayıcı duvarlar
*Çatı havuzları
*Entegre sera sistemleri
*Ayrılmış kazanç sistemleri
Isı depolayıcı duvarlar ;
Bu duvarlar yapının güneyine yerleştirilmekle birlikte önünde bir miktar hava boşluğu bırakılacak şekilde tek cam veya çift cam ile kaplanmıştır. Isı depolayıcı duvarlar mimarinin izin vereceği düzeyde beton ,tuğla ,taş kerpiç gibi malzemeler dışında su tankları da kullanılmaktadır güneş ışığını daha fazla absorbe etmek amacı ile koyu renge boyanmıştır.Camdan geçen duvarla cam arasında kalan ısı için yaşam alanına iletebilmek için masif duvarın alt ve üst kısımlarına transfer kanalları açılır. Kazanılan bu ısı depolayıcı duvarlardan yaşam yerine aktarılır , yaşam alanındaki soğuyan ısı cam ve masif duvarına yönlendirilir. Bu yapıya verilebilecek en iyi örneklerden biri Fransa'da mimar Jacques Michel ve Felix Trombe tarafından 1976 da yapılan Michel - Trombe evidir .
Çatı havuzları ;
Dam havuz sistemi olarakta ifade edilir. Evin çatısındaki havuzun veya plastik torbalarının doğrudan depoladığı enerji geceleri binaya enerji kaynağı olmuştur. Bu yapının üstüne kepenklerde konulmuştur böylece kepenkler gündüz açılıp ısı depolanırken gece kepenkler kapatılarak ısının dışarı kaçması engellenilir.
Entegre sera sistemleri ;
Bu sistem direkt ve indirekt sistemin kombinasyonu olarak düşünülebilir. Sera kitle duvarı il yapıdan ayrılması için güneye inşaa edilir. Temelde güneş ısını sera içinde depolanarak ısıya dönüşür . Buradaki ısının bir kısmı veya tamamı yapının diğer hacimlerine ya da dışarı gönderilir. Sistem ısıtılması düşünülen hacimle doğru orantılı yerleşir. Başka hacimle olacak olan ısı transferi de entegre sera sistemi ile ısıtılacak yapı arasında küçük transfer kanalları aracılığıyla gerçekleşir.Entegre sistemler monte edilebilirler. Fakat yapılmamış bir binaya monte edilmek istenirse hesaplanmadığı için problem çıkabilir .
Ayrılmış kazanç sistemleri ;
Bu sistemde güneş enerjisini depolayan bölüm yaşam yerinden ayrı olarak ısı kaybını en az düzeyde tutacak şekilde izole edilerek imal edilmiştir. Isınan akışkan havanın kendiliğinden yer değiştirmesi tekniğini kullanmıştır. Bu teknik güneye eğimli araziye uygulanır .Toplayıcı yüzey ile ısıl depo binanın altına gelecek şekilde yerleştirilmiştir. Toplayıcıda ısınan hava yükselip depoya gidiyor oradan binaya geçiyor binada soğuyan havada tekrardan toplayıcıya dönüyor .
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder